Προσδιορισμός των προτεραιοτήτων για την Περιφερειακή Στρατηγική Καινοτομίας με βάση την Έξυπνη Εξειδίκευση

Πρόταση για ένα Δίκτυο Ερευνητικής Αριστείας στη Θράκη

Καθώς η χώρα μαστίζεται από την οικονομική κρίση, είναι εξαιρετικά δύσκολο για ένα περιφερειακό πανεπιστήμιο να προσελκύσει ερευνητικό δυναμικό υψηλού επιπέδου, και να προάγει τη βασική έρευνα. Η Περιφέρεια ΑΜΘ θεωρεί ότι ένα από τα τρία βασικά ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά της περιοχής είναι το πλήρως ανεπτυγμένο, ως προς τα θεραπευόμενα επιστημονικά πεδία, σύστημα παραγωγής γνώσης. Παρότι η ΠΑΜΘ σημειώνει τις διαχρονικά θετικές τάσεις στην παραγωγή νέας γνώσης στην Περιφέρεια, επισημαίνει το μικρό βαθμό διεθνοποίησης και εξωστρέφειας. Την ίδια στιγμή αναγνωρίζει ότι η προσφερόμενη γνώση είναι αναντίστοιχη της περιφερειακής οικονομίας. Αυτή η κατάσταση είναι απότοκο στρεβλώσεων στην ακαδημαϊκή οργάνωση της Περιφέρειας, αλλά και της φύσει απομόνωσης της ΠΑΜΘ από τα Πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής. Για τους παραπάνω λόγους, προτείνονται μια σειρά από συμπληρωματικές δράσεις ενίσχυσης με μοναδικό κριτήριο την επιστημονική αριστεία. Με τον τρόπο αυτό, η ΠΑΜΘ επενδύει στο ανθρώπινο κεφάλαιο υψηλής εξειδίκευσης, ώστε να υποστηρίξει τα υπάρχοντα κέντρα αριστείας, και να αναδείξει νέους πυρήνες αριστείας. Προτεραιότητες της δράσης είναι η ενίσχυση της αριστείας, η διαθεματικότητα, η εξωστρέφεια και η προσέλκυση ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων.

Το δίκτυο οργανώνεται γύρω από συμπληρωματικές τέσσερεις δράσεις:


Οι υποτροφίες βασικής έρευνας που ενισχύουν την έρευνα και θεμελειώνουν μακροχρόνια προοπτική στα κέντρα αριστείας της Περιφέρειας
Οι επώνυμες έδρες που λειτουργούν ως βασικός μοχλός για την ανάπτυξη νέων περιοχών έρευνας με βάση τις προτεραιότητες της Περιφέρειας
Οι επισκέπτες καθηγητές για την τόνωση της εξωστρέφειας και της προσέλκυσης χρηματοδοτήσεων στο Horizon 2020
Τα διαθεματικά εργαστήρια που υποστηρίζουν συνέργειες ανάμεσα στα κέντρα αριστείας της ΑΜΘ με σκοπό την αριστεία και την προσέλκυση χρηματοδότησης.
Το δίκτυο έχει χρονική διάρκεια 5 χρόνια (2015-2020) και στοχεύει να βελτιώσει σημαντικά τις επιδόσεις αριστείας στην ΠΑΜΘ.


1. Υποτροφίες βασικής έρευνας

Η Περιφέρεια χρηματοδοτεί πλήρως νέες θέσεις υποψηφίων διδακτόρων σε επιστημονικές περιοχές, στις οποίες:

- Υπάρχει ήδη υψηλό επίπεδο αριστείας στην ΠΑΜΘ.
- Υπάρχει αναδυόμενο ερευνητικό κεφάλαιο στην ΠΑΜΘ.

Με τον τρόπο αυτό διατηρούνται και ενισχύονται σημαντικοί πυρήνες εξειδίκευσης, όπου αυτοί υπάρχουν (τα αντίστοιχα επιστημονικά πεδία έχουν ήδη αναγνωριστεί από την Περιφέρεια).

Οι υποτροφίες κατανέμονται σε επιβλέποντες καθηγητές/ερευνητές μετά από ανοικτές προσκλήσεις για την υποβολή προτάσεων, και αξιολόγησης με το σύστημα των κριτών. Η διαδικασία πρέπει να καθορίζει μετρήσιμα κριτήρια τόσο για την κατάταξη των προτάσεων, όσο και για την κατάταξη των υποψηφίων διδακτόρων. Πολύ σημαντικό είναι να προσελκυσθούν υποψήφιοι διδάκτορες από άλλα Ιδρύματα του εξωτερικού ή της χώρας.

Η υποτροφία περιλαμβάνει:


ανταγωνιστικό ποσό για την μηνιαία αποζημίωση του υποψηφίου διδάκτορα, ώστε να είναι ελκυστική για αλλοδαπούς, ή Έλληνες που δεν είναι κάτοικοι της Περιφέρειας.
το κόστος συμμετοχής σε συνέδρια και σεμινάρια του εξωτερικού, για την εκπαίδευση του υποψηφίου και την διάχυση των αποτελεσμάτων
έξοδα εξοπλισμού και αναλωσίμων απαραίτητα για την έρευνα του υποψηφίου διδάκτορα.


Με την δράση αυτή, ενισχύεται η βασική έρευνα σε τομείς που υπάρχει αριστεία, ή αναδυόμενο ερευνητικό δυναμικό. Ενισχύεται η εξωστρέφεια, και μπαίνουν τα θεμέλια για να εμπεδωθούν οι ερευνητικές ομάδες της Περιφέρειας και να μειωθεί η μεταβλητότητα του παραγόμενου ερευνητικού έργου.

Εκτιμώμενος προϋπολογισμός 100.000 Ευρώ ανά υποτροφία (25.000 Ευρώ επί τέσσερα χρόνια).

2. Επώνυμες έδρες

Η ΠΑΜΘ επιχορηγεί επώνυμες έδρες για την ανάπτυξη νέων περιοχών έρευνας, με σκοπό την αντιστοίχιση της παραγόμενης γνώσης στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και την περιφερειακή οικονομία. Η ΠΑΜΘ, εκμεταλλευόμενη το νέο θεσμό του Ν.4009, αναζητεί συμπράξεις με τις τοπικές επιχειρήσεις για την προσέλκυση επιστημόνων διεθνούς κύρους, και υψηλής αναγνώρισης, αποκλειστικά από το εξωτερικό.

Οι έδρες προκηρύσσονται αποκλειστικά σε θεματικές περιοχές που σχετίζονται με την περιφερειακή κοινωνία και οικονομία:


Οι έδρες που αφορούν εφαρμοσμένες επιστήμες πρέπει να συγχρηματοδοτούνται από τοπικές επιχειρήσεις ή επιμελητήρια με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και την ανάδειξη νέων κέντρων αριστείας.
Οι έδρες που σχετίζονται με ανθρωπιστικές και φυσικές επιστήμες ή επιστήμες της ζωής δίνουν έμφαση στη διαθεματικότητα και πρέπει να ενθαρρύνουν συνέργειες με υπάρχοντα κέντρα αριστείας της Περιφέρειας.


Με τις επώνυμες έδρες, η ΠΑΜΘ χρηματοδοτεί γενναιόδωρα συγκεκριμένες περιοχές στόχου με σκοπό να δρέψει καρπούς στην αναμόρφωση της τοπικής οικονομίας μέσω της καινοτομίας, να προσελκύσει χρηματοδότηση από το Horizon 2020, και να εδραιωθεί στο διεθνές ερευνητικό στεραίωμα.

Εκτιμώμενος προϋπολογισμός 700.000 Ευρώ ανά έδρα (140.000 Ευρώ επί πέντε χρόνια).

3. Πρόγραμμα επισκεπτών καθηγητών

H ΠΑΜΘ επιχορηγεί προγράμματα επισκεπτών καθηγητών αποκλειστικά του εξωτερικού που θα φιλοξενηθούν από Ιδρύματα της περιοχής δύο ή τρεις φορές μέσα σε 2 χρόνια, και για διαστήματα απο μια εβδομάδα έως ένα μήνα. Οι επισκέπτες καθηγητές προσκαλούνται με σκοπό την ερευνητική συνεργασία και την προσέλκυση ερευνητικών έργων. Στο τέλος της συνεργασίας πρέπει να υπάρχουν απτά αποτελέσματα με τη μορφή υποβολής προτάσεων στο Horizon 2020 ή κοινών επιστημονικών δημοσιεύσεων σε αναγνωρισμένα περιοδικά. Το πρόγραμμα μπορεί να ανανεώνεται για περισσότερες διετίες αν έχει επιδείξει σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα.

Σκοπός του προγράμματος είναι η υποστήριξη μακροχρόνιων συνεργασιών με Ιδρύματα του εξωτερικού, και η διεθνοποίηση της έρευνας στην Περιφέρεια. Η χρηματοδότηση των επισκεπτών καθηγητών βοηθά στην εμπέδωση των ερευνητικών ομάδων της Περιφέρειας και την μείωση της μεταβλητότητας του παραγόμενου ερευνητικού έργου.

Εκτιμώμενος προϋπολογισμός 15.000 Ευρώ ανά επισκέπτη καθηγητή (ανά 2 χρόνια)

4. Διαθεματικά εργαστήρια

Καθώς η περιφέρεια αναγνωρίζει ότι απαιτούνται συνέργειες ανάμεσα στις υπάρχουσες ερευνητικές ομάδες της περιοχής, χρηματοδοτεί την δημιουργία διαθεματικών εργαστηρίων. Τα διαθεματικά εργαστήρια ιδρύονται από την σύμπραξη δύο ή περισσοτέρων ερευνητικών ομάδων της Περιφέρειας, με προτεραιότητα σε άξονες που σχετίζονται με ανάγκες της κοινωνίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και δευτερευόντως της τοπικής οικονομίας.

Τα διαθεματικά εργαστήρια σκοπό έχουν να αναδείξουν το εν υπνώσει ερευνητικό δυναμικό της περιοχής, που λειτουργεί απομονωμένο σε έξι πόλεις της περιφέρειας. Για να υποστηριχθεί η συνεργασία ανάμεσα στους υπάρχοντες πυρήνες αριστείας της Περιφέρειας και με σκοπό την ανάδειξη του ερευνητικού κεφαλαίου, τα διαθεματικά εργαστήρια θα υποστηρίξουν


την παραγωγή βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας
την δημιουργία μόνιμων ερευνητικών υποδομών, διεθνούς εμβέλειας
την υποστήριξη νέων μετα-διδακτορικών ερευνητών

σε διεπιστημονικούς τομείς, μετά από ανταγωνιστικές προκηρύξεις. Τα διαθεματικά εργαστήρια θα υλοποιηθούν σε δύο φάσεις. Η πρώτη αφορά την ανίχνευση του διεπιστημονικού πεδίου και την εμπέδωση της συνεργασίας ανάμεσα στις ομάδες που συμμετέχουν. Η δεύτερη δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην εξωστρέφεια και την προσέλκυση ανταγωνιστικών προγραμμάτων από το Horizon 2020 ή τη βιομηχανία.

Εκτιμώμενος προϋπολογισμός 350.000-750.000 Ευρώ ανά εργαστήριο (για 5 χρόνια)

SIMPLE METHODS FOR THE LONG PRESERVATION OF THE AGRICURTURAL AND FRUIT PRODUCTS OF THE REGION

Written by S. Rapsomanikis and I. Kosmadakis

Ethylene is one of the simplest plant growth regulators and is known to play a role in many physiological processes in plants. Seed germination and growth, abscission, fruit ripening and senescence can all be affected by ethylene (1–4). It is believed that the ancient Egyptians and Chinese were aware of some of these effects and attempted
to artificially control the ripening of figs and pears. More recently, in the nineteenth century, it was observed that street lighting (fuelled by town gas which contained low levels of ethylene) was causing stunting and other changes to nearby plant growth (2). Today, although it is well documented that almost all plants produce ethylene in varying amounts, understanding how ethylene interacts with each plant type and the effect this has on plant development is a very active area of scientific research. The ability to control ripening is very important to the sale of many fresh produce types. Whilst consumers often want to purchase food that can be eaten straight away, suppliers may prefer to market fruit in need of further ripening, to avoid losses due to over-ripening in transit or storage. Therefore, the control of the ambient ethylene concentration is key to prolonging the shelf-life of many horticultural products.
Various methods of ethylene control are offered commercially, including several based on ethylene adsorption/oxidation. However, these technologies have seen limited uptake, especially in retail packaging and fresh produce transportation. In the present paper, we report on the development of a new palladium (Pd)-based ethylene adsorber, which works effectively both in synthetic gas streams and in laboratory-based trials using real fruit samples. We are now in a position to undertake ‘real-world’ testing.
Ethylene Production by Fresh Produce
Fresh fruit and vegetables are generally classified in one of two ways, depending upon the mechanism of ripening and their capacity to produce ethylene (Table I). Climacteric items release a burst of ethylene during ripening, accompanied by an increase in respiration, whereas non-climacteric produce do not vary their rate of ethylene production in this fashion. Exogenous ethylene (typically < 0.1–1.0 μl l–1) can initiate ripening in many climacteric fruit which then can lead to autocatalytic production of ethylene by the fruit. Climacteric fruits, which include bananas, avocados, nectarines and pears, ripen after harvest, typically by softening, changing colour and becoming sweeter. The latter class, including strawberries, grapes and pineapples do not ripen as dramatically after harvest, but rather senesce, leading
to discolouration, unpleasant odour, shrinkage and general rotting. In such cases, the challenge to maintain product quality is paramount. Other fresh produce types are sensitive to ethylene even though their ethylene production is very low for example, potato tubers, bulb onions, broccoli and spring cabbage, along with some cut flowers. To artificially reproduce the natural ripening process, ethylene can be introduced during storage. This process is used in the fruit industry on fresh produce such as bananas, avocadoes and mangoes. Excessive or uncontrolled levels of ethylene can result in a number of problems. For example, the premature ripening of fruits and vegetables, the fading and wilting of cut flowers and the loss of green colour and increase in bitterness of vegetables are common problems when ethylene levels have not been properly managed.

BENEFITS FOR THE REGION

[b]IN THE REGION OF EMaTH that the Zeolites are geologically abundant, research and immediate application of the idea of placing a “SCADA controlled box” containing the appropriate ZEOLITES in the fruit or vegetable transport containers is easily applicable. The zeolites, with the aid of a pump, valve system and a ethylene sensor, will maintain an ethylene free atmosphere, increasing the fresh produce life by days and up to a few weeks. This method is non intrusive and avoids the use of any chemicals.

Εκφράζοντας την άποψη του ΓΕΩΤΕΕ ΑΜ και λαμβάνοντας υπόψη το κείμενο που προέκυψε από την Ομάδα Πρωτογενούς Τομέα της ΠΑΜΘ, προτείνω οι “Κάθετες Προτεραιότητες Παρέμβασης στο Παραγωγικό Σύστημα” του πρώτου πυλώνα παρεμβάσεων, που περιγράφονται στη σελίδα 11, να γίνουν πιο αναλυτικές .

Ειδικότερα, θα μπορούσαν να περιγραφούν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, ώστε να είναι πιο κατανοητές, οι στρατηγικές παρεμβάσεις επίλυσης βασικών προβλημάτων του πρωτογενούς τομέα όπως αυτές αναπτύσσονται στο κείμενο που προέκυψε από τη διαβούλευση της ομάδας του Πρωτογενούς Τομέα.

Αποτελεί μία πολύ καλή προσέγγιση αναφορικά κυρίως με την μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθείται για την ιεράρχηση προτεραιοτήτων.

Τα στατιστικά στοιχεία της σελίδας 7, δεν είναι κατανοητά καθώς υπάρχει αντίφαση ως προς την Τουρκία (παρουσιάζει αύξηση 11,27% και καταγράφεται ως καλός πελάτης ενώ στην συνέχεια εμφανίζεται με ανησυχητικές επιδόσεις -17.5%). Επίσης αναφορικά με την Κίνα, παρουσιάζεται μείωση -7,42% και στην συνέχεια με αύξηση 15,6%

Υπάρχει ένα σημαντικό συμπέρασμα αναφορικά με την απαιτούμενη αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Σύμφωνα με την καταγραφή των υφισταμένων καλλιεργειών, απαιτείται αναδιάρθρωση ανώτερη του 40% της υφιστάμενης παραγωγής, που αποτελεί σημαντικό έργο. Στις προτάσεις, θα έπρεπε να τεθεί το ζήτημα του μηχανισμού που θα αναλάβει την παραπάνω προσπάθεια (ενημέρωση, κίνητρα, παρουσίαση καλών πρακτικών, φορείς κλπ).

Στις προτάσεις που κατατίθενται για την αλλαγή του παραγωγικού πρότυπου της ΠΑΜΘρ, ενδεχομένως να λήφθηκαν υπόψη οι πολλαπλασιαστικοί συντελεστές και η πιθανή αλληλεπίδραση τους για τα προσδοκόμενα οφέλη από τις προτεινόμενες αλλαγές. Δεν διαπιστώθηκε κάποια έρευνα ή προσέγγιση για την εξέταση της "φέρουσας ικανότητας σε κάθε δράση". Η επένδυση διπλάσιου κεφαλαίου για παράδειγμα στον τουρισμό, δεν σημαίνει ότι θα έχει αντίστοιχα αποτελέσματα εάν υπάρχει υπέρβαση της δυνατότητας απορόφησης του συγκεκριμένου πόρου.

Κεφάλαιο ΙΙΙ.Α.4.
Πρόταση επανάχρησης υφιστάμενου δομικού πλούτου διατηρητέων κατασκευων, με κριτήριο την απόδοση επιχειρηματικού χαρακτήρα. Η δημιουργία θερμοκοιτίδων επιχειρηματικότητας σε παραδοσιακά τμήματα οικισμών αφορά σε μεγάλη έκταση των αστικών περιοχών της Θράκης και παράλληλα αποτελεί καινοτόμο προσέγγιση στην ανάδειξη της διατηρησιμότητας των παραδοσιακών κατασκευών.

Από πλευράς ΓΓΕΤ, θα ήθελα να καταθέσω τις ακόλουθες παρατηρήσεις, οι οποίες εντοπίζονται σε θέματα δομής και σε θέματα περιεχομένου:
1) Εάν κατάλαβα καλά η παρούσα διαβούλευση για τον προσδιορισμό προτεραιοτήτων αποτελεί 1 βήμα προς την ολοκλήρωση της περιφερειακής στρατηγικής, όπως αναπτύσσεται στο 1ο συνημμένο. Όταν θα ολοκληρωθεί και αυτό, θα έχουν συμπληρωθεί τα 4 βήματα της ευφυούς εξειδίκευσης και επομένως θα υπολείπονται ακόμα τα ακόλουθα 2:
a) Establishment of suitable policy mixes
b) Integration of monitoring and evaluation mechanisms
Από τις μέχρι τώρα επαφές μας, φαίνεται ότι η ΕΕ δίνει ιδιαίτερη σημασία στην ύπαρξη και τεκμηρίωση των 6 βημάτων.

2) Δομικά, πιστεύω θα ισχυροποιούσε την στρατηγική της περιφέρειας η αναφορά πρώτα των κάθετων προτεραιοτήτων (οι τομείς που αναμένεται να συμβάλλουν στην τοπική ανάπτυξη) και στην συνέχεια των οριζόντιων υποστηρικτικών προτεραιοτήτων.

3) Στον 1ο πυλώνα (σελ. 11) και σε σχέση με το Διάγραμμα 1α δεν μου ήταν σαφές αν η στρατηγική αναφέρεται σε όλα τα προϊόντα του πάνω δεξιά τεταρτημόριου ή για εκείνα που αναφέρονται ως ΤΟΠΙΚΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ.

4) Στον 2ο πυλώνα (σελ. 12) δεν αναφέρεται τα "Μη μεταλλικά ορυκτά" ενώ έχουν αναδειχτεί από την ανάλυση που προηγήθηκε (Διάγραμμα 1β).